Τί είναι οι λίμνες; Είναι άθροισμα νερού σε κοιλότητες του εδάφους; Είναι τα μάτια της γης στον ουρανό; Πηγή ζωής για αλλόκοτα πλάσματα; Κέντρα προσέλκυσης ανθρώπων, λαών, πολιτισμών; Σίγουρα κάτι από όλα αυτά. Πάνω απ' όλα, σε προσωπικό επίπεδο, σημεία συναντήσεων και αναμνήσεων.
Τα δάκρυα του ουρανού, μέσω της βροχής και του χιονιού κατεβαίνουν από τις βουνοκορφές, γίνονται ποτάμια και καταλήγουν στις λίμνες, οι οποίες κατά μια έννοια είναι μια υπενθύμιση της θάλασσας. Πώς αλλιώς θα έρχονταν τα κύματα στα βουνά; H εικόνα της τρικυμισμένης Παμβώτιδας στα Γιάννενα, με το καραβάκι στην όχθη και το χιονισμένο Μιτσικέλλι στον ορίζοντα δεν χαρακτηρίζεται ως σουρεαλιστική, μόνο και μόνο από εξοικείωση.
Αλλά και η άλλη εικόνα, αυτή στο ανάγλυφο του τοπίου, με τον ποταμό που πέφτει στη λίμνη, πόσο δε μοιάζει με δάκρυ που τρέχει απ' τα μάτια σου;
Οι λίμνες στη ζωή μου έχουν παίξει μεγάλο ρόλο. Πρώτη μου επαφή με κάποια λίμνη, πλην αυτής του Μαραθώνα της οποίας το νερό συνθέτει την ύπαρξή μου μαζί με πολλών άλλων κατοίκων της Αττικής, ήταν σε ηλικία 18 ετών. Βρέθηκα να ζω δίπλα σε μια λίμνη, την οποία τώρα που ανακαλώ την εικόνα της και με θλίψη διαπιστώνω ότι δε θυμάμαι το όνομά της, κάτι που μου προξένησε μια αλλαγή στην οπτική μου απέναντι στα πράγματα.
Η λίμνη ως αίσθηση φέρνει αναπόφευκτα στο νου την Αχερουσία, τη λίμνη, στην οποία υπήρχαν οι πύλες του Άδη. Σαν να υπονοείται ότι η λίμνη είναι μια μετάβαση από κάτι πεπερασμένο, όπως πεπερασμένη άλλωστε είναι και η ίδια.
Μετά από πολλά χρόνια, βρέθηκα σε μεγαλύτερη ηλικία, πάλι σε μια πόλη με λίμνη, της οποίας το όνομα μεν θυμάμαι, και είναι η Παμβώτιδα, αλλά η σχέση μου και η αντίληψή μου με την προηγούμενη λίμνη είναι κοινή: δεν τις χόρτασα. Κάπως σαν να θεωρούσα ότι θα είναι εκεί για πάντα. Και είναι, δεν ήμουν όμως εγώ. Ίσως αυτή η αίσθηση του πεπερασμένου, του κύκλου που κλείνει αμείλικτα και σε φέρνει αντιμέτωπο με τους δικούς σου κύκλους, τα δικά σου όρια και δυνατότητες, να είναι κάτι που προκαλεί ταυτόχρονα ανακούφιση και αναταραχή.
Και αν δεχτούμε ότι μια λίμνη αποτελείται από αμέτρητες σταγόνες βροχής, που κάποτε ξέφυγαν από τον ουρανό, θα μπορούσαμε να δούμε το ίδιο πράγμα ανάποδα. Η Νεκρά θάλασσα, μια αλμυρή λίμνη, προσέλκυσε γύρω της τις μεγαλύτερες θρησκείες του κόσμου, από ανθρώπους που είχαν στραμμένη την προσοχή τους στον ουρανό, εκεί από όπου προήλθαν αυτές οι σταγόνες που κατά το μεγαλύτερο μέρος τους αποτελούν και τους ίδιους ως όντα. Αυτό επαναλήφθηκε στη Νέα Γη, την αμερικανική ήπειρο, όταν γύρω από το Salt Lake, μια άλλη αλμυρή λίμνη και την ομώνυμη πόλη που ιδρύθηκε, άκμασε η θρησκεία των Μορμόνων.
Γιατί όμως προκαλεί μια τέτοια οικειότητα, μια γλυκιά αναστάτωση και τόσο έντονα συναισθήματα η θέα μιας λίμνης, για όποιον έχει τουλάχιστον το θάρρος να επιτρέπει στα συναισθήματά του να βγαίνουν στην επιφάνεια; Είναι μόνο ο Άδης, το Τέλος, το πεπερασμένο αυτό; Η αίσθηση τoυ αρχέγονου προκύπτει ίσως από ακόμα πιο χαμένες μνήμες. Ως έμβρυα μέσα στη μήτρα, ζήσαμε για 38 εβδομάδες σε μια υγρή σπηλιά με κλειστά τοιχώματα, κάτι που μας θυμίζει η λίμνη με τον υδάτινο όγκο που κλείνει μέσα και τον ουρανό που θέλει τόσο να τον κάνει να του μοιάσει.
Ίσως γι'αυτό σήμερα η Εφ-Τζι, μου έστειλε ένα μήνυμα από την Καστοριά, με την εκπληκτική φωτογραφία που έβαλα στην αρχή αυτού εδώ του πράγματος που γράφω και δεν ξέρω τί είναι, ρωτώντας με "πού είναι η αρχή και πού το τέλος; 'H μήπως είναι όλα κυκλικά";
Όταν ήμουν 18 χρονών είχα την πολυτέλεια της άγνοιας να κοιτάζω τη λίμνη και απλώς να νομίζω ότι την απολαμβάνω. Τώρα, εκτός από τις εκατοντάδες φωτογραφίες, μού έμειναν και οι αναμνήσεις με το τάισμα στους κύκνους που έκανα με τον φίλο μου Σ., και ένα μπουκάλι κρασί που με λέρωσε όταν μου το πέταξε η φίλη μου Γ., στη λίμνη αυτή, της άχρονης πλέον νεότητας.
Όταν μεγαλώνει λιγάκι κανείς υποχρεώνεται να σκεφτεί. Γι' αυτό και η Εφ-Τζι αναρωτήθηκε άλλωστε και αποτέλεσε την αφορμή να μαζέψω τις φτερωτές μου σκέψεις, που ήταν όλες εκεί, αλλά πετούσαν δεξιά - αριστερά σαν γλάροι πάνω από μια λίμνη ιδεών.
Στο τέλος όμως, σχεδόν ασχεδίαστα και ταυτόχρονα αναπόφευκτα, ερχόμαστε στον Έρωτα. Φτερωτός κι αυτός, σαν γλάρος, δεν γνωρίζουμε αν αποτελεί μια αρχή ή ένα τέλος. Δεν ξέρουμε αν θα είναι σύντομος, πεπερασμένος, ή και αιώνιος. Ο έρωτας, ως λίμνη, μπορεί να μας ταξιδέψει στα νερά του και να μας κλείσει μέσα στις όχθες του, όπως στη λίμνη περικλείονται τα πλάσματα που την κατοικούν. Το μοναδικό πλάσμα στη λίμνη αυτή του έρωτα είναι το ζεύγος των εραστών.
Το τραγούδι της λίμνης. Πιάνο-φωνή. Η Τάνια Τσανακλίδου ερμηνεύει Ελένη Καραϊνδρου
με στίχους Αρλέτας. Πιάνο: Τάκης Φαραζής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου